Si Tomas sa ngalan ni Dimasalang

Isinulat ni: Euclid Jornacion Iginuhit ni: Jean Orme

“𝘼𝙣𝙜 𝙠𝙖𝙗𝙖𝙩𝙖𝙖𝙣 𝙖𝙣𝙜 𝙥𝙖𝙜-𝙖𝙨𝙖 𝙣𝙜 𝙗𝙖𝙮𝙖𝙣.”, isang palasak na kataga mula kay Dr. Jose Rizal na magpahanggang ngayon ay binibigyan ko pa rin ng malalim na pagpapahalaga at kahulugan. Ito ay sumasalamin sa halaga, pagmamahal, at pag-asa ni Rizal sa bigat ng responsibilidad nating mga kabataan sa ating bayan. At bilang isa ring Tomasino, tinatanggap ko ang hamon sa atin – 𝘢𝘯𝘨 𝘮𝘢𝘬𝘢𝘣𝘢𝘨𝘰𝘯𝘨 𝘩𝘦𝘯𝘦𝘳𝘢𝘴𝘺𝘰𝘯.

𝐑𝐞𝐬𝐩𝐨𝐧𝐬𝐚𝐛𝐥𝐞, 𝐦𝐚𝐩𝐚𝐠𝐦𝐚𝐡𝐚𝐥, 𝐦𝐚𝐤𝐚𝐛𝐚𝐲𝐚𝐧, 𝐦𝐚𝐭𝐮𝐥𝐮𝐧𝐠𝐢𝐧, 𝐚𝐭 𝐦𝐚𝐲 𝐭𝐚𝐤𝐨𝐭 𝐬𝐚 𝐃𝐢𝐲𝐨𝐬. Ito ang ilan sa mga katangian ng ating pambansang bayani na dapat nating taglayin at ipamalas bilang mga Pilipinong nagsisikap na maging direksyon ng pag-asa.

Ngunit paano nga ba natin ito maipamamalas nang tama? Paano nga ba natin maisabubuhay si Rizal bilang Pilipino at maging bilang isang Tomasino? Oh ‘eto, sagot ko ang ilang mga munting panuntunan ukol dito.

Una, 𝙖𝙣𝙜 𝙞𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙏𝙤𝙢𝙖𝙨𝙞𝙣𝙤… 𝙝𝙞𝙣𝙙𝙞 𝙗𝙖𝙨𝙩𝙖-𝙗𝙖𝙨𝙩𝙖𝙣𝙜 𝙨𝙪𝙢𝙪𝙨𝙪𝙠𝙤! Tinatanggap niya ang bawat nababatong hamon at ginagawa ang lahat upang masolusyunan gamit ang tamang prinsipyo. Maihahalintulad natin ito sa kung paano tayo ipinaglaban ni Rizal sa mga Kastila. Maaalalang gumawa siya ng masining at banayad na paraan upang subukang hadlangan ang pananakop sa ating Inang Bayan. Tinta at papel ang naging sandata upang labanan ang tiranya at opresyon ng unang panahon.

Pangalawa, 𝙖𝙣𝙜 𝙞𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙏𝙤𝙢𝙖𝙨𝙞𝙣𝙤… 𝙢𝙖𝙜𝙖𝙡𝙖𝙣𝙜 𝙨𝙖 𝙠𝙖𝙝𝙞𝙩 𝙣𝙖 𝙨𝙞𝙣𝙤! Katulad ni Rizal, marapat na malalim ang respeto at pagpapahalaga natin sa ating mga pamilya, mga kaibigan, at mga kababayan.

Pangatlo, 𝙖𝙣𝙜 𝙞𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙏𝙤𝙢𝙖𝙨𝙞𝙣𝙤… 𝙢𝙖𝙠𝙖𝙗𝙖𝙮𝙖𝙣 ‘𝙮𝙖𝙣! May dangal at kakayahang lumingon sa pinanggalingan! Ang paglimot sa nagdaan ay katumbas ng pagbura ng kahulugan ng kasalukuyan. Huwag tayong mapagpanggap, bagkus, itaas ang noo at ituon ang atensyon sa liwanag ng tama at nararapat. Katulad ni Rizal, bagama’t siya’y nangibang bansa, hindi pa rin niya hinayaang tuluyang magluksa ang ating bayan. Hayun! Bumalik sa pinanggalingan upang akayin ang mga uhaw sa kalayaan at demokrasya.

Pang-apat, 𝙖𝙣𝙜 𝙞𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙏𝙤𝙢𝙖𝙨𝙞𝙣𝙤… 𝙝𝙖𝙣𝙙𝙖𝙣𝙜 𝙩𝙪𝙢𝙪𝙡𝙤𝙣𝙜! Mapa-araw o gabi, walang isip-isip sa pag-alok ng kanyang kamay sa iba basta’t kaya niya. At ang pagtulong, 𝘸𝘢𝘭𝘢𝘯𝘨 𝘱𝘪𝘯𝘪𝘱𝘪𝘭𝘪 ‘𝘺𝘢𝘯! Mapa- pamilya man, kaibigan, o kapwa, sagot nila kayo! Ang tulong ay lumalapit sa mga taong nararapat pa rito, kaya huwag kang mag-alala.

At higit sa lahat, 𝙖𝙣𝙜 𝙞𝙨𝙖𝙣𝙜 𝙏𝙤𝙢𝙖𝙨𝙞𝙣𝙤… 𝙢𝙖𝙮 𝙩𝙖𝙠𝙤𝙩 𝙨𝙖 𝘿𝙞𝙮𝙤𝙨. Bilang parte ng isang kilalang Katolikong pamantasan, maipamamalas natin ang katangian nito ni Rizal sa pamamagitan ng araw-araw na pagdarasal para sa gabay at proteksyon laban sa mga taliwas sa kabutihan. Ang pagbibigay rin ng halaga sa 𝘵𝘳𝘪𝘢 𝘩𝘢𝘦𝘤 na sumisimbolo sa matibay na pundasyon ng ating Unibersidad. 𝙋𝙖𝙣𝙖𝙣𝙖𝙡𝙞𝙜, 𝙥𝙖𝙜-𝙖𝙨𝙖, 𝙖𝙩 𝙥𝙖𝙜𝙢𝙖𝙢𝙖𝙝𝙖𝙡. Ito ang mga naging pundasyon sa pagtatag ng kasaysayan ng ating Unibersidad. Ito ang mga bagay na kailanma’y hindi kukupas sa sansinukuban.

Sa ating paggunita ng ika-isandaa’t dalawampu’t anim na anibersaryo ng pagkamatay ni Dr. Jose Rizal, nawa’y maalala at maisapuso rin natin ang kanyang mga magagandang katangian. Ito rin malamang ang mga bagay na nagpakawala sa atin mula sa rehas ng diskriminasyon at kolonyalismo ng hilagang-kanluran. Nawa'y maisabuhay natin ang mga ito hindi lang bilang isang Tomasino, kundi bilang isang Pilipino. Saludo sa iyo, Gat. Jose Rizal!